Hava Ulaşım Genel Etüdü Projesi (DHMİ/HUGE)
Türkiye’deki hava ulaşımı sektörünün mevcut durumunu ortaya koymak, havalimanlarının rollerini belirlemek ve uzun vadeli planlama için tahminler geliştirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında öncelikle hava trafik tahmin modeli oluşturulmuş, bu modelin yöntemleri, değişkenleri ve veri kaynakları belirlenmiştir. Hava yolu yolcu anketleri için örneklem yöntemi geliştirilmiş, sektörün genel dinamikleri ve rekabet yapısı incelenmiştir.
Türkiye’deki hava ulaşımı yönetimi, kurumsallaşma süreci, havalimanlarının sektörel yoğunlaşma derecesi ve ekonomik etkileri detaylı olarak analiz edilmiştir. Kümeleme analizi ile havalimanlarının işlevleri sınıflandırılmış, 9 ana ve 9 alt grup oluşturulmuş, bu kümelerdeki değişimler 20 yıllık bir süreçte takip edilerek 2038 yılı projeksiyonları yapılmıştır. Havalimanlarının hizmet alanlarını belirlemek amacıyla Türkiye’nin kara yolu şebekesi sayısallaştırılmış ve coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak 8 bölge tanımlanmıştır.
Proje kapsamında hava ulaşımı altyapısı ve üstyapısı ayrıntılı olarak ele alınmış; havalimanlarının fiziksel kapasiteleri, ulaşım bağlantıları, tesis donanımları, çevresel etkileri ve mevcut yatırımları değerlendirilmiştir. Havalimanlarının operasyonel kapasitelerini ölçmek amacıyla saha araştırmaları yapılmış, altyapı ve üstyapıya yönelik veriler toplanmıştır.
Kısa (3 yıl), orta (10 yıl) ve uzun vadeli (20 yıl) hava ulaşımı tahmin modelleri oluşturulmuş; kısa vadeli tahminler operasyonel süreçleri desteklemek için, orta vadeli tahminler mevcut politika değişkenlerinin etkilerini izlemek amacıyla, uzun vadeli tahminler ise alternatif politika senaryolarının olası sonuçlarını değerlendirmek için hazırlanmıştır. Bu tahmin modelleri, kullanıcı dostu bir platform aracılığıyla görselleştirilerek politika yapıcıların karar alma süreçlerine katkı sağlamıştır.
Sonuç olarak proje, Türkiye’deki havalimanlarının mevcut rollerini ve gelecekteki dönüşümlerini analiz ederek sektörel gelişmeleri izlemek, stratejik planlamayı yönlendirmek ve karar vericilere rehberlik etmek için kapsamlı bir veri ve değerlendirme sunmuştur.
